Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityki programów i strategii przyjętych przez Władze Helu. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Miejskiej Hel na lata 2021-2025,
Program Wspierania Rodziny w Gminie Miejskiej Hel na lata 2021-2023,
Program Przeciwdziałania Przemocy oraz Ochrony Ofiar Przemocy w rodzinie dla Gminy Miejskiej Hel na lata 2022-2026,
Program osłonowy "Teleopieka dla potrzebujących mieszkańców Gminy Hel na lata 2019-2023",
Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar w Rodzinie dla Gminy Miejskiej Hel na lata 2022-2026,
Gminny program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w 2022 r.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2022 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Miejskiej Hel związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że w odniesieniu do 2021 r. znacząco zmalał poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”). Dla porównania warto wskazać, że w 2021 r. na ten cel wydatkowano 2,48 mln zł podczas gdy w 2022 r. wydatki te wyniosły 1,03 mln zł. Od czerwca 2022 r. wypłata ww. świadczeń następuje poprzez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, przez co w budżecie Gminy wydatki na ten cel uległy znaczącemu zmniejszeniu.
W 2022 r. wpływ na poziom wydatków miała pomoc obywatelom Ukrainy oraz wypłata dodatków węglowych i osłonowych.
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
Wydatki na bieżące utrzymanie MOPS
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Gminie Miejskiej Hel w 2022 r. były ubóstwo, niepełnosprawność oraz długotrwała lub ciężka choroba . Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony MOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej, choć zauważalny jest spadek rodzin potrzebujących wsparcia w 2022 r.
W 2022 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 88 rodzin a niepieniężnymi 33 rodziny. Pracę socjalną świadczono wobec 19 rodzin.
Obecna struktura organizacyjna Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia.
W trakcie 2022 r. MOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki ze źródeł zewnętrznych w ramach ogłaszanych programów rządowych takich jak "Posiłek w szkole i w domu na lata 2019-2023". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej MOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe.
TELEOPIEKA
Program zapewnienia teleopieki mieszkańcom Helu jest jednym z ważniejszych zadań polityki społecznej miasta Helu. Jego celem jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa i jakości życia mieszkańców. Program oprócz praktycznej korzyści dla osoby w nim uczestniczącej (niezwłoczna interwencja) zapewni również komfort psychiczny rodzinie, bliskim, a szczególnie dzieciom seniorów często zamieszkującym osobno. Podtrzymanie dobrej kondycji psychicznej i fizycznej osób starszych i niepełnosprawnych, pozwoli im na większą samodzielność i na dłuższe aktywne funkcjonowanie w społeczności.
Usługa teleopieki to system przywoławczy, który działa 24 godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu i zapewnia natychmiastową pomoc osobie zgłaszającej. Możliwość korzystania z tej usługi skierowana jest przede wszystkim do osób starszych, mieszkających samotnie o ograniczonej mobilności. W sytuacji zagrożenia (upadek, nagłe pogorszenie stanu zdrowia, lęk, awaria, pożar) wystarczy nacisnąć przycisk alarmowy w formie bransoletki lub wisiorka aby połączyć się z centrum interwencyjnym, które powiadomi odpowiednie służby ratownicze.
Wszelkie koszty związane z prowadzeniem usług przez Polskie Centrum Opieki pokrywa Gmina Hel, podopieczny musi jedynie posiadać aktywny telefon komórkowy.
Całkowity koszt realizacji w 2022 roku wyniósł 4.812,00 zł.
USŁUGI OPIEKUŃCZE
liczba rodzin, którym przyznano świadczenia - 106,
liczba osób w rodzinach korzystających z pomocy społecznej - 174,
liczba osób korzystających z usług opiekuńczych - 12,
liczba osób korzystających ze specjalistycznych usług opiekuńczych - 1,
liczba osób korzystających ze specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi - 1,
liczba rodzin korzystających z poradnictwa specjalistycznego - 1,
liczba rodzin, które korzystały z usług asystentów rodziny - 9.
Program „Posiłek w szkole i w domu” zapewnia pomoc zarówno osobom starszym, niepełnosprawnym, o niskich dochodach, jak i dzieciom, które wychowują się w rodzinach znajdujących się w trudnej sytuacji.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Helu realizował program w 2 formach:
pomoc w formie ciepłego posiłku wydawanego w placówce oświatowej,
zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności.
Całkowity koszt realizacji w 2022 r. wyniósł 62.999 zł i obejmował 33 rodziny.
Solidarni z Ukrainą
28 lutego na spotkaniu dotyczącym udzielania pomocy osobom uciekającym przed wojną z Ukrainy ustalono, że:
koordynacją działań z ramienia Urzędu Miasta Helu zajmą się wyznaczeni pracownicy, do których należy zgłaszać chęć niesienia pomocy oraz informacje na temat osób przybyłych z Ukrainy do Helu,
na podstawie polecenia wojewody, każdy uciekający przed wojną otrzyma nocleg wraz z wyżywieniem w jednym z trzech wytypowanych ośrodków,
w Urzędzie Miasta Helu zostanie utworzony punkt rejestracyjny, za który odpowiada Specjalista ds. Obronnych, Zarządzania Kryzysowego i Obrony Cywilnej,
wszystkie dzieci zostaną objęte opieką przedszkolną, szkolną i psychologiczną w ZSO w Helu,
w Miejskiej Bibliotece Publicznej zostaną zorganizowane tymczasowe noclegi, do czasu zakwaterowania uchodźców w docelowym miejscu,
Świetlica Socjoterapeutyczna rozszerzy swoją działalność dla dzieci z Ukrainy,
zbiórki pomocowe będą odbywać się dwutorowo - pomoc rzeczowa, która zostanie przekazana do Ukrainy oraz zbiórka rzeczy niezbędnych rodzinom, które uciekając z Ukrainy zatrzymają się w Helu,
zbiórka rzeczowa pomocy dla rodzin przybyłych do Helu z Ukrainy odbywać się będzie na bieżąco,
1 marca odbędzie się spotkanie z obywatelami Ukrainy mieszkającymi w Helu.
Wsparcie dla obywateli Ukrainy
koordynacja rządowej pomocy: świadczenia pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przybywającym na terytorium RP, podpisywanie umów z ośrodkami świadczącymi usługi hotelarskie na zapewnienie zakwaterowania z wyżywieniem,
pomoc i koordynacja obywatelom Ukrainy w uzyskaniu opieki medycznej, opieki pedagogicznej - przedszkole, szkoła, świetlica oraz opieka psychologiczna,
organizacja spotkania z konsulem Ukrainy w celu odpowiedzi na nurtujące obywateli Ukrainy pytania,
w pierwszej fazie pomocy (luty, marzec) całodobowe dyżury w celu organizacji zakwaterowania uchodźcom,
dzięki organizowanym zbiórką produktów oraz zewnętrznemu sponsorowi organizacja „sklepu za 0 zł” - miejsca, w którym Ukraińcy mogli brać za darmo produkty według potrzeb (art spożywcze, środki czystości, chemia i słodycze),
zakup pralki i suszarki - organizacja pralni dla obywateli Ukrainy,
organizacja festynu integracyjnego.
W szczytowym momencie (lipiec sierpień) na terenie miasta Helu znajdowało się ok. 300 uchodźców z Ukrainy.
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki miasta w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których w szczególności uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez Gminę Miejską Hel były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2022 r. wyniosły ok. 270 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. Pozwoliło to m.in. na zapewnienie funkcjonowania komisji przeciwdziałania alkoholizmowi, punktu konsultacyjnego oraz świetlicy socjoterapeutycznej.
W rozdziale dotyczącym przeciwdziałaniu alkoholizmowi w 2022 r. poniesiono wydatki na:
Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych
Pomoc terapeutyczna, prawna dla osób uzależnionych, współuzależnionych oraz dzieci z rodzin z problemem alkoholowym świadczona była w Punkcie Pomocy Rodzinie, w którym dyżury pełnił psycholog kliniczny oraz instruktorzy terapii uzależnień przygotowani do pomocy osobom uzależnionym, sprawcom i ofiarom przemocy. Ogółem przyjęto 218 osób.
Udzielanie rodzinom, w których występują problemy uzależnień, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie
Do Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wpłynęło 11 wniosków o rozpatrzenie i ewentualne skierowanie osób na leczenie odwykowe.
W 2022 r. dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, oraz dzieci przejawiające różne problemy emocjonalne i zachowania uczestniczyły w zajęciach w Świetlicy Środowiskowej „Bocianie Gniazdo”. Zajęcia miały na celu umożliwienie dzieciom poznanie różnorodnych zagadnień pozwalających im lepiej funkcjonować społecznie i radzić sobie z problemami. W świetlicy realizowane były zajęcia z elementami socjoterapii, plastyczne, pogadanki dotyczące życia dziecka i jego otoczenia, czytanie książek, gry, zabawy, spacery i wycieczki. Wychowawcy codziennie nadzorowali i udzielali pomocy przy odrabianiu prac domowych.
Z zajęć w świetlicy korzystało od 15 do 22 dzieci w tym 4 dzieci z Ukrainy. Na dzień 31.12.2022 r. do świetlicy zapisanych było 19 dzieci w tym 1 dziecko z Ukrainy.
W Punkcie Pomocy Rodzinie udzielano pomocy psychologicznej i prawnej członkom rodzin osób uzależnionych.
W 2022 r. pomocą Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej objętych było 20 osób z problemem alkoholowym.
Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży
W Zespole Szkół Ogólnokształcących prowadzono działania profilaktyki przeciw uzależnieniom w całym spektrum obszaru, czyli od alkoholu, innych substancji psychoaktywnych , od Internetu, od uzależnień behawioralnych, od cukru.
W I Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Żeromskiego w Pucku realizowane były warsztaty o przemocy i uzależnieniach dla uczniów klas I, II i III.
Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych
Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów
Właściciele sklepów i lokali gastronomicznych informowani byli o zakazie sprzedaży napojów alkoholowych nieletnim i nietrzeźwym, oraz o konsekwencjach prawnych wynikających z na-ruszenia tego zakazu.
W 2022 r. kontynuowano promocję badań profilaktycznych w zakresie mammografii. Mammobus od wielu lat przyjeżdża do Helu regularnie. Dzięki temu mieszkanki Helu mają możliwość wykonania jednego z najważniejszych badań. Program badań profilaktycznych jest skierowany do wszystkich kobiet w wieku 50-69 lat z grupy niskiego ryzyka (możliwość badania co 2 lata) oraz do kobiet z grupy wysokiego ryzyka (możliwość badania co roku). Koszt badania w całości pokrywa Narodowy Fundusz Zdrowia.
W lutym 2022 r. stan szczepień w gminie Hel wyglądał następująco:
Na rzecz ochrony zdrowia w 2022 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.